รัฐ (หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 : การปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข)

     รัฐ คือองค์กรทางการเมือง ที่ประชาชนตั้งขึ้น โดยประชาชนเหล่านั้นครอบครองดินแดนและรวมกันอยู่อย่างอิสระในฐานะเป็นเจ้าของภายใต้อำนาจปกครองอันมีระเบียบร่วมกันประกอบด้วย 4 ส่วนสำคัญคือ ดินแดนหรืออาณาเขตที่แน่นอน ประชากร รัฐบาลปกครอง และอำนาจอ...  อ่านเพิ่มเติม

คุณลักษณะของพลเมืองดี (หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 : พลเมืองดี)

     คุณลักษณะของพลเมืองดีที่สำคัญและจำเป็นสำหรับการอยู่ร่วมกันอย่างราบรื่น  และช่วยจรรโลงให้สังคมประเทศชาติและโลกพัฒนาก้าวหน้...  อ่านเพิ่มเติม

พลเมืองดี (หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 : พลเมืองดี)

     พลเมืองดี หมายถึง ประชาชนที่ประพฤติปฏิบัติตามระเบียบกฎเกณฑ์ของสังคมมีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ ของตนเอง รู้จักบทบาทหน้าที่ของตนเอง และปฏิบัติตนได้อย่างเหมาะสมไม่ละเมิดล่วงล้ำสิทธิและเสรีภาพของ บุคคลอื่น

     ความสำคัญของพลเมืองดี

      พลเมืองเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของสังคมของสังคมไทย และการเป็นพลเมืองดีนั้นย่อมต้องการปฏิบัติตามบรรทัดฐานและขนบธรรมเนียมประเพณีของสังคมมีคุณธรรมเป็นแนวปฏิบัติในการดำเนินชีวิตอีกด้วย เพื่อการพัฒนาสังคมให้ยั่งยืน

     วัตถุประสงค์ของการพัฒนาให้เป็นพลเมืองดี มีดังนี้

1. เพื่อให้รู้จักปฏิบัติตามบรรทัดฐานของสังคม

2. เพื่อปลูกฝังทักษะการดำรงชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม

3. เพื่อปลูกฝังความมีระเบียบวินัย และเคารพกฎหมาย

4. เพื่อปลูกฝังให้มีทัศนคติและค่านิยมที่ดีต่อสังคม

การเลือกรับวัฒนธรรมสากล (หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 : วัฒนธรรม)

  

      1) เลือกรับวัฒนธรรมสากลที่จำเป็นต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน 

      วัฒนธรรมสากล เช่น ภาษาอังกฤษ คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ ตลอดจนระบบระเบียบการค้าขายระหว่างประเทศ จึงควรเลือกรับเฉพาะวัฒนธรรมที่ดี เหมาะกับสังคมไทยเพื่อเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิตขอแงคนไทยในยุคปัจจุบัน

      2) พิจารณาถึงข้อดีและข้อเสียควบคู่กันไป 

      เนื่องจากสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมจากวัฒนธรรมภายนอกมีทั้งข้อดีและข้อเสีย  ซึ่งถ้าหากเราศึกษาให้ดีใช้ให้เป็นประโยชน์ก็จะก่อให้เกิดความสะดวกสบาย  และตอบสนองความต้องการในด้านต่างๆ ได้ดังใจ แต่ผลเสียก็มีอยู่มาก เช่น ทำให้มนุษย์เกิดความฟุ้งเฟ้อ ให้ความสำคัญทางด้านวัตถุมากกว่าจิตใจ 

      3) มีการร่วมมือ ค้นคว้า เผยแพร่ รวมถึงการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาไทย 

      โดยสืบค้นจากคำบอกกล่าวของผู้เฒ่า ผู้อาวุโส และผู้รู้ จากนิยาย นิทานชาวบ้าน คัมภีย์ทางศาสนา วรรณคดีประเภทต่างๆ คำคม สุภาษิต คำพังเพย รวมถึงการสังเกตและเปรียบเทียบการดำเนินชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลในสังคม และความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม 

      4) มีการพัฒนาและผสมผสานวัฒนธรรมไทยให้เหมาะสมกับสมัยปัจจุบัน 

      ภูมิปัญญาไทยหลายเรื่องได้กลายเป็นภูมิปัญญาสากล เช่น อาหารไทยได้รับความนิยมทั่วโลก มีการผสมผสานภูมิปัญญาไทยกับภูมิปัญญาตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านสถาปัตยกรรม เช่น โบสถ์วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม การผสมผสานอย่างลงตัวของภูมิปัญญาไทยกับภูมิปัญญาตะวันตก ได้กลายเป็นมรดกสำคัญของวัฒนธรรมร่วมสมัยของไทย

วัฒนธรรม (หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 : วัฒนธรรม)

    

     วัฒนธรรม โดยทั่วไปหมายถึง รูปแบบของกิจกรรมมนุษย์และโครงสร้างเชิงสัญลักษณ์ที่ทำให้กิจกรรมนั้นเด่นชัดและมีความสำคัญ วิถีการดำเนินชีวิต ซึ่งเป็นพฤติกรรมและสิ่งที่คนในหมู่ผลิตสร้างขึ้น ด้วยการเรี...  อ่านเพิ่มติม

เเนวทางการเเก้ไขปัญหาเเละพัฒนาสังคม (หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 : การเปลี่ยนเเปลงเเละการพัฒนาทางสังคม)

    

     เเนวทางการเเก้ไขปัญหาทางสังคม

1. ปัญหาจากการเปลี่ยนเเปลงโครงสร้างทางสังคม

     ทุกฝ่ายจะต้องช่วยกันผลักดันให้ครอบครัว ชุมชน สถาบันศาสนา และสถาบันการศึกษาร่วมกันพัฒนาเด็กและเยาชนให้มีพื้นฐานจิตใจที่ดีงาม เป็นคนดี ห่างไกลอบายมุขและยาเสพติด 

2 . ปัญหาจากสิ่งแวดล้อมทางสังคม วัฒนธรรม เเละเศรษฐกิจ

     นำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ คือ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล และความมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว โดยจะต้องมีความรู้และมีคุณธรรมในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น

 3 . ปัญหาจากการจัดระเบียบสังคมที่ไม่มีประสิทธิภาพ

      การกำหนดให้นักเรียนและนักศึกษาต้องประพฤติตนสุภาพและเรียบร้อย ถือได้ว่าเป็นการจัดระเบียบนักเรียน นักศึกษา กล่าวคือ จะต้องไม่ประพฤติตนฝืนกฎกระทรวงศึกษาธิการ

     เเนวทางการพัฒนาสังคม

1. ความหมายของการพัฒนาสังคม              

    คือการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมตามแผนของสังคม กล่าวคือ การพัฒนาต้องเปลี่ยนแปลงตามที่ผู้ที่ต้องการเปลี่ยนแปลงกำหนด

 2. การพัฒนาสังคมของประเทศไทย

     1.)  วิวัฒนาการการพัฒนาสังคมของประเทศไทย

       การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสังคมตามแผนพัฒนาที่เรียกว่า “การพัฒนาสังคม” นั้นประเทศไทยมีวิวัฒนาการของการพัฒนาสังคม นับตั้งแต่จอมพล แปลก พิบูลสงคราม ได้จัดตั้ง สภาพัฒน์ ต่อมาจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้เปลี่ยนชื่อเป็น สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจเเห่งชาติ รวมทั้งได้จัดทำ แผนพัฒนาเศรษฐกิจเเห่งชาติ เเละได้พัฒนามาจนถึงปัจจุบันนี้

     2 .)  การพัฒนาสังคมตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจเเละสังคมเเห่งชาติของไทย

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ  ฉบับที่ 1 (พ.ศ.2504-2509)      ใช้เเนวคิดที่ว่า น้ำไหล ไฟสว่าง ทางดี

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2510-2514)           ใช้แนวคิดว่า กระจายโครงสร้างพื้นฐานสู่ชนบท

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ.2515-2519)       ใช้แนวคิดว่า จากเศรษฐกิจสู่การพัฒนาสังคม

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ.2520-2524)       ใช้แนวคิดว่า กระจายความเจริญสู่ชนบท

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 5 ( พ.ศ.2525-2529)      ใช้แนวคิดว่า ยึดพื้นที่ในการพัฒนาทั้งรับและรุก

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 6 (พ.ศ.2530-2534)        ใช้แนวคิดว่า ผลักดันความเจริญสู่ภูมิภาคอย่างต่อเนื่อง

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 7 (พ.ศ.2535-2539)       ใช้แนวคิดว่า เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อม

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ.2540-2544)       ใช้แนวคิดว่า ก้าวสู่กระบวนทรรศน์ใหม่ในการพัฒนาประเทศ

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545 - 2549)     ใช้แนวคิดว่า อัญเชิญปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนำทางการพัฒนา

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550-2554)    ใช้แนวคิดว่า ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกัน

      แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555-2558)          ใช้แนวคิดว่า ประเทศมีความมั่นคงเป็นธรรม และมีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลง

การเปลี่ยนแปลงทางสังคม (หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 : การเปลี่ยนเเปลงเเละการพัฒนาทางสังคม)

    

     สังคม คือ การอยู่ร่วมกันด้วยดี มีการเคลื่อนไหวเปลี่ยนเเปลงตลอดเวลา 
     

    ความหมายของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม

          การเปลี่ยนแปลงทางสังคม (Social Change) หมายถึง การที่ระบบสังคมได้เปลี่ยนแปลงไป ไม่ว่าจะเป็นด้านใดก็ตาม อาจจะเป็นไปในทางก้าวหน้าหรือถดถอย เป็นไปได้อย่างถาวรหรือชั่วคราว 

     ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคม 

 ปัจจัยภายใน ได้เเก่

1.) ปัจจัยทางธรรมชาติ  เกิดจากความผิดปกติของธรรมชาติ 

 2.) ปัจจัยทางเศรษฐกิจ เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงการผลิตแบบดั้งเดิมในยุคสังคมเกษตรกรรมไปสู่การผลิตแบบอุตสาหกรรมและแบบเมือง ทำให้สังคมเกิดการเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเป็นอุตสาหกรรม

 3.) ปัจจัยทางสังคม เกิดจากการเพิ่มขึ้นและลดลงของประชากร ความขัดแย้ง การแข่งขัน

 4.) ปัจจัยทางวัฒนธรรม ได้แก่ ศาสนา ความเชื่อ อุดมการณ์ โดยเฉพาะเทคโนโลยีมีการค้นพบและมีการประดิษฐ์จนเกิดเป็นนวัตกรรมขึ้นในสังคม

  ปัจจัยภายนอก ได้เเก่

1.) สถานการณ์ปกติ โดยย่อมมีการติดต่อระหว่างสังคมหลากหลายประเภท เช่น การเผยแผ่ศาสนา การศึกษาอบรม การค้าขาย

 2.) สถานการณ์ไม่ปกติ โดยเกิดจากเกิดการกระทบกระทั่งระหว่างกัน

      รูปแบบของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม 

1. การเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติ หรือการเปลี่ยนแปลงแบบไม่มีแผน เป็นการเปลี่ยนแปลงที่คนไม่มีส่วนหรือมีส่วนในการเปลี่ยนแปลงน้อย

2.การเปลี่ยนแปลงแบบวางแผน เป็นการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่มีคนจงใจทำให้เกิดขึ้น โดยมีการกำหนดทิศทางของการเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้นในทางที่ต้องการ และกำหนดเวลาเป็นระยะสั้น ระยะยาว

     การเปลี่ยนแปลงทางสังคมไทย

 1. การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของประชากร คนไทยในอดีตมีการรวมกลุ่มกันเพื่อช่วยเหลือกันเหมือนครอบครัวใหญ่ซึ่งเป็นระบบครอบครัวและเครือญาติ จนกระทั่งปัจจุบันได้มีการใช้รูปแบบการปกครองในหลายๆ แบบ เช่น กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน

 2.การเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างทางสังคม สังคมไทยกำลังอยู่ในช่วงการเปลี่ยนผ่านอาจพิจารณาได้จากระบบครอบครัวและเครือญาติในประเด็นการใช้ถ้อยคำเรียกญาติพี่น้องตามประเภทและระดับอายุต่างๆ ยังคงเหมือนกับคนไทยในอดีต 

3. การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม ค่านิยมทางวัฒนธรรมและพฤติกรรมของสังคมไทยในอดีตมีการเปลี่ยนแปลงน้อยมาก